ایمونولوژی علمی است که به مطالعه ساختار و عملکرد سیستم ایمنی بدن در تمام ارگانیسم‌ها می‌پردازد. سیستم ایمنی بدن مجموعه‌ای از سلول‌ها، بافت‌ها و مولکول‌ها است که با شناسایی و از بین بردن عوامل بیگانه و خطرناک مانند میکروب‌ها، ویروس‌ها، سرطان‌ها و آلرژن‌ها، از سلامت بدن محافظت می‌کند. سیستم ایمنی بدن به دو نوع تقسیم می‌شود: ایمنی ذاتی وایمنی تطبیقی.

- ایمنی ذاتی نوع پاسخ دفاعی فوری و غیراختصاصی است که در برابر هر نوع عامل بیگانه فعال می‌شود. این نوع پاسخ شامل سلول‌های خوراکچه‌ای مانند نوتروفیل‌ها، مونوسیت‌ها، ماکروفاژها و سلول‌های کشنده طبیعی است که عوامل بیگانه را شناسایی و خورده یا نابود می‌کنند. همچنین شامل مولکول‌های حل شده در خون یا بافت‌ها مانند کمپلمان، لکتین، اینترفرون و دفعین است که عوامل بیگانه را تشخيص  يا تخريب مي كنند  يا سلول های دفاع را فعال مي كنند.

- ايمني تطبيقي نوع پاسخ دفاعي ديررس و اختصاصي است كه در برابر عامل خاص بالغ محور فعال مي شود. اين نوع پاسخ شامل سلول های لنفوسيت است كه در دو دستهٔ لنفوسيت B و لنفوسيت Tقرار مي گيرند. لنفوسيت B در پاسخ به آنتي ژن های حل شده در خون يا ليمف، آنتي بادي توليد مي كند كه به آن پاسخ هومورال گفته مي شود. لنفوسيت T در پاسخ به آنتي ژن های پيش آمده روي سطح سلول های عفوني يافته يا تغيير كرده، سلول های هدف را تشخيص و نابود مي كند كه به آن پاسخ سلولي گفته مي شود.

کاربرد های ایمونولوژی

ایمونولوژی کاربردهای متعدد و مهمی در زمینه‌های پزشکی، دامپزشکی، زیست شناسی، شیمی و فارماکولوژی دارد. این علم به توسعه و بهبود روش‌های پیشگیری، تشخیص و درمان بسیاری از بیماری‌های شایع و خطرناک که با سلامت جامعه مرتبط هستند کمک می‌کند. برخی از کاربردهای این علم عبارتند از:

ایمونولوژی چیست

- تولید و بهینه سازی واکسن‌های جدید یا بهبود واکسن‌های موجود

- تحقیقات در زمینه سرطان و روش‌های درمان آن با استفاده از سلول‌ها  گیرنده‌ها و آنتی بادي های سيستم ايمني

- شناسایی گروه خوني، فاکتور رزوس و تطبيق خون در پيوندهاي خوني

- تحقيقات در زمينه نقص هاي ايمني (ب congenital يا acquired) و روش هاي درمان آن ها

- تحقيقات در زمینه بيماري هاي خود ايمني (autoimmune diseases) مانند ديابت نوع يك، لوپوس، روماتيسم، MS و روش هاي درمان آن ها

- تحقيقات در زمینه حساسيت (allergy) و آسم (asthma) و روش هاي پيشگيري و درمان آن ها

- تحقيقات در زمینه عفونت‌های باکتریایی، ویرال، قارچی، پروتئوزئال، پارازئتار گروپ های خطر سرطان زا

- تحقيقات در زمینه پاسخ ايمني به پروبيوتيك ها (probiotics)، پربيوتيك ها (prebiotics) و سین بيوتيك ها (synbiotics)

- تحقيقات در زمینه پاسخ ايمني به استرس (stress)، تغذيه (nutrition)، رژيم غذائ (diet)، فعاليت جسمان (exercise) و عوامل ديگر